NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Erivan’da Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan ile gerçekleştirdiği basın toplantısında, “Ermenistan ve Azerbaycan’ın savaşın ardından kalıcı bir barışa ulaşma fırsatına sahip. Bu nedenle her iki ülkeyi de ilişkilerin normalleşmesinin önünü açacak ve halklarınız için kalıcı bir katkı sağlayacak bir anlaşmaya varmaya çağırıyorum” dedi. Paşinyan ise, “Ermenistan ile Azerbaycan arasında bilinen ilkelere dayanan barış sürecinin yanı sıra baskı ve tehditlerin açıkça reddedilmesi konusunda NATO dahil uluslararası toplumdan güçlü destek bekliyoruz” ifadelerini kullandı.
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, temaslarda bulunmak üzere geldiği Ermenistan’ın başkenti Erivan’da Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan ile bir araya geldi. Görüşmede Ermenistan-NATO iş birliğine ilişkin konular ele alınırken, Azerbaycan-Ermenistan barış anlaşması müzakerelerine ilişkin fikir alışverişinde bulunuldu. Stoltenberg ve Paşinyan görüşmenin ardından basın açıklaması yaptı.
NATO Genel Sekreteri olarak ilk defa Erivan’ı ziyaret ettiğini belirten Stoltenberg, “Ermenistan uzun süredir NATO’nun ortağıdır ve NATO misyon ve operasyonlarına katkılarınızı memnuniyetle karşılıyorum. Ermenistan, yaklaşık 20 yıldır NATO’nun barışı koruma misyonunda önemli bir ortak olarak Kosova’daki tüm topluluklar için emniyetli ve güvenli bir ortam sağlanmasına destek oluyor ve son yıllarda artan askeri katkılarınızı memnuniyetle karşılıyorum” dedi. İkili görüşmede Güney Kafkasya’da istikrarın önemine de değindiklerini aktaran Stoltenberg, “Bu durum, daha tehlikeli bir dünyayla karşı karşıya olduğumuz şu günlerde Avrupa-Atlantik güvenliği açısından önem arz ediyor” dedi.
Ermenistan ve Azerbaycan barış müzakerelerine değinen Stoltenberg, “Ermenistan ve Azerbaycan’ın savaşın ardından kalıcı bir barışa ulaşma fırsatına sahip. Bu nedenle her iki ülkeyi de ilişkilerin normalleşmesinin önünü açacak ve halklarınız için kalıcı bir katkı sağlayacak bir anlaşmaya varmaya çağırıyorum” ifadelerini kullandı. Stoltenberg, NATO’nun Ermenistan’ın egemenliğini, toprak bütünlüğünü ve barış arzusunu desteklediğini söyledi.
Rusya ve Ukrayna savaşına da değinen Stoltenberg, “Rusya’nın Ukrayna’daki savaşı, barışı hafife alamayacağımızı hatırlatıyor. Ukrayna ile dayanışmanızı memnuniyetle karşılıyor ve tüm ortakları, Putin’in savaşı kazanmamasını sağlamak için ellerinden geleni yapmaya davet ediyorum. Savaş alanındaki durum hala zor. Ancak bu, desteğimizi azaltmak için değil adım atmak için bir nedendir. Putin Ukrayna’da başarılı olursa, saldırılarının burada bitmeyeceğine dair gerçek bir risk var ve diğer otoriter aktörleri de cesaretlenecek” dedi.
Paşinyan: “Bakü’den henüz olumlu bir yanıt alamadık”
Stoltenberg ve heyetini birlikte ağırlamaktan mutluluk duyduğunu bildiren Paşinyan ise, “Ziyaretiniz, Ermeni-NATO ortaklığının yanı sıra bölgesel ve küresel istikrar ve güvenlik konularında fikir alışverişinde bulunmak için iyi bir fırsat oldu” dedi. Paşinyan, Ermenistan-NATO ortaklığının yeni formatı olan “Bireysel Ortaklık” programının yakın zamanda onaylanmasını umduğunu belirtti. Ermenistan’ın barışı koruma çabalarının uluslararası barış ve güvenliğe önemli bir katkı sağladığını belirten Paşinyan, “Ermeni barışı koruma birimi katkı sağlamaya devam ediyor ve bildiğiniz gibi Temmuz 2023’te Kosova’da istikrarsız bir durum yaşandığında, Ermenistan barışı koruma birimi personeline 17 asker daha ekledi” diye konuştu.
Paşinyan, “Azerbaycan’la ilişkileri, defalarca dile getirdiğim, en üst düzeyde mutabakata varılan üç prensip temelinde çözmeye hazır olduğumu bir kez daha teyit ediyorum. Bu, Alma-Ata Deklarasyonu temelinde, birbirlerinin toprak bütünlüğünün tanınması, 1991 yılında SSCB’nin çöküşü sırasında iki cumhuriyet arasındaki mevcut sınırın restorasyonu, Ermenistan-Azerbaycan devletlerarası sınırının 1991’e uygun olarak çizilmesidir. Alma-Ata Deklarasyonu’na göre bölgesel altyapıların geliştirilmesinin yanı sıra ablukanın kaldırılması da ülkelerin egemenlik ve yargı yetkisine saygı gösterilerek eşitlik ve karşılıklılık ilkeleri temelinde gerçekleştirilmelidir” ifadelerini kullandı.
Paşinyan, açıklamasını şu şekilde sürdürdü:
“İkincisiyle ilgili olarak bu konudaki anlayışımızı tamamlayan ‘Barışın Kesişimi’ projesini sundum. Ermenistan ile Azerbaycan arasında bilinen ilkelere dayanan barış sürecinin yanı sıra baskı ve tehditlerin açıkça reddedilmesi konusunda NATO dahil uluslararası toplumdan güçlü destek bekliyoruz. Ayrıca 1991 yılında askerlerin Ermenistan-Azerbaycan sınırından ‘ayna’ ilkesine göre çekilmesi ve karşılıklı silahların kontrolü ve saldırmama anlaşmasının imzalanması yönündeki önerileri de Genel Sekretere sundum. Ancak bu tekliflere ilişkin resmi Bakü’den henüz olumlu bir yanıt alamadık.”
“Türkiye ile ilişkilerin normalleştirilmesi gündemine de bağlıyız”
Paşinyan, Türkiye ile ilişkilerin normalleştirilmesi gündemine de bağlı olduklarını ifade ederek, “Türkiye ile 2022 yılında varılan ve daha sonra tekrarlanan anlaşmaların uygulanmasının Güney Kafkasya bölgesinde barışa ulaşma sürecini olumlu yönde etkileyebileceğine inanıyoruz” açıklamasını yaptı. Stoltenberg ile yaptığı görüşmede Ermenistan Silahlı Kuvvetlerinin reform gündemini de ele aldığını belirten Paşinyan, “Bu sürecin herhangi bir ülkeyi hedef almadığını, Ermenistan Silahlı Kuvvetlerinin savunma yeteneklerini geliştirmeyi hedefleyerek Ermenistan’ın toprak bütünlüğünü güvence altına almayı amaçladığının altını çizmiştim” dedi. – BAKÜ
